Cảm giác đau đầu là một trạng thái phổ biến mà hầu hết mọi người sẽ trải qua nhiều lần trong cuộc đời. Đặc điểm chính của đau đầu là sự đau đớn ở vùng đầu hoặc mặt, đây có thể là một trong những biểu hiện của các bệnh đau đầu nguy hiểm.
Có nhiều loại đau đầu khác nhau, đau đầu do căng thẳng là loại phổ biến nhất. Dù hầu hết các cơn đau đầu không gây nguy hiểm, nhưng một số loại có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng tiềm ẩn các bệnh đau đầu nguy hiểm.
Hãy cùng phaideponline.net tìm hiểu các bệnh đau đầu nguy hiểm qua bài viết ngay dưới đây.
1. Hiện tượng đau đầu là gì?
Đau đầu là một tình trạng đau ở đầu hoặc mặt, được miêu tả như một cảm giác áp lực nhức nhối, liên tục, mạnh mẽ hoặc ê ẩm.
Nhức đầu có thể khác nhau đáng kể về loại đau, mức độ nghiêm trọng, vị trí và tần suất. Đây là một tình trạng phổ biến mà hầu hết mọi người sẽ gặp phải nhiều lần trong cuộc đời.
Đây là loại đau phổ biến nhất, thường là nguyên nhân chính khiến bạn phải nghỉ làm hoặc nghỉ học trong nhiều ngày, cũng như phải thăm bác sĩ.
Mặc dù hầu hết các cơn đau đầu không gây nguy hiểm, nhưng một số loại có thể là dấu hiệu của các bệnh đau đầu nguy hiểm nghiêm trọng hơn.
1.1. Đối tượng dễ mắc đau đầu
Đau đầu xảy ra ở bất kỳ ai, cả trẻ em, thanh thiếu niên và người lớn. Khoảng 96% dân số trên thế giới đã từng trải qua ít nhất một cơn đau đầu trong cuộc đời.
Trong tổng số này, khoảng 40% trường hợp đau đầu do căng thẳng và khoảng 10% trường hợp bị đau nửa đầu.
1.2. Nguyên nhân gây ra tình trạng bị đau đầu
Đau đầu là kết quả của sự tương tác giữa các tín hiệu trong não, mạch máu và các dây thần kinh xung quanh.
Trong trường hợp đau đầu, nhiều cơ chế được kích hoạt, ảnh hưởng đến cơ và mạch máu. Các dây thần kinh này gửi các tín hiệu đau đến não của bạn, gây ra cảm giác đau đầu.
1.3. Triệu chứng đau đầu
Nếu bạn hoặc con bạn gặp bất kỳ triệu chứng đau đầu sau đây, hãy đến bác sĩ ngay lập tức vì có thể nó liên quan đến các bệnh đau đầu nguy hiểm:
- Cơn đau đầu xuất hiện đột ngột, mới và rất mạnh.
- Nhức đầu kèm theo sốt, khó thở, cứng cổ hoặc phát ban.
- Nhức đầu xảy ra sau một chấn thương đầu hoặc tai nạn.
- Trải qua một dạng đau đầu mới sau khi đã trên 55 tuổi.
Hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức nếu cơn đau đầu của bạn đi kèm với các triệu chứng thần kinh sau đây:
- Yếu đuối.
- Chóng mặt.
- Mất thăng bằng đột ngột hoặc ngã.
- Cảm giác tê hoặc ngứa ran.
- Bại liệt.
- Gặp khó khăn trong việc nói chuyện.
- Rối loạn tâm thần.
- Có cơn co giật.
- Thay đổi tính cách/hành vi không thường xuyên.
- Thay đổi thị lực (nhìn mờ, nhìn đôi hoặc xuất hiện điểm mù).
1.4. Nhức đầu, đau đầu có di truyền không?
Nhức đầu có xu hướng di truyền trong gia đình, đặc biệt là trong trường hợp đau nửa đầu. Trẻ em mắc chứng đau nửa đầu thường có ít nhất một trong hai cha mẹ đã trải qua tình trạng này.
Thực tế là trẻ em có cha mẹ bị chứng đau nửa đầu có nguy cơ mắc chứng đau nửa đầu cao gấp bốn lần.
Đau đầu cũng được kích hoạt bởi các yếu tố môi trường mà một gia đình chia sẻ, ví dụ như:
- Tiêu thụ một số loại thực phẩm hoặc thành phần nhất định, chẳng hạn như caffeine, rượu, thực phẩm lên men, sô cô la và pho mát.
- Tiếp xúc với các chất gây dị ứng.
- Hít phải khói thuốc do hút thuốc thụ động.
- Tiếp xúc với mùi hóa chất mạnh từ các sản phẩm gia dụng hoặc nước hoa.
2. Phân loại các kiểu đau nhức đầu
Có hơn 150 dạng đau đầu khác nhau được chia thành hai loại chính: đau đầu nguyên phát và đau đầu thứ phát.
2.1. Nhức đầu nguyên phát
Sự rối loạn hoặc hoạt động quá mức của các yếu tố nhạy cảm trong cơ thể gây ra chứng đau đầu nguyên phát.
Đây không phải là triệu chứng của hoặc do một tình trạng bệnh lý tiềm ẩn. Một số người mang trong gen của họ đặc điểm dễ bị đau đầu nguyên phát.
Các dạng đau đầu chính bao gồm:
- Đau đầu kiểu căng thẳng (loại đau đầu phổ biến nhất).
- Đau đầu nửa đầu.
- Nhức đầu cụm.
- Đau đầu dai dẳng hàng ngày mới (NDPH).
Một số cơn đau đầu nguyên phát có thể được kích hoạt bởi các yếu tố hoặc tình huống liên quan đến lối sống gồm:
- Tiêu thụ rượu, đặc biệt là rượu vang đỏ.
- Một số loại thực phẩm, như thịt chế biến chứa nitrat (gây ra đau đầu do thực phẩm).
- Hút thuốc lào (gây ra đau đầu do nicotine).
- Thay đổi giấc ngủ hoặc thiếu ngủ.
- Tư thế không đúng khi ngủ hoặc làm việc.
- Hoạt động thể chất, ví dụ như tập thể dục (gây ra đau đầu khi cơ thể căng cơ).
- Bỏ bữa (gây ra đau đầu do đói). Ho, hắt hơi, chảy nước mũi, căng thẳng (như khi đi tiểu), hoặc cười, khóc mạnh (gây ra đau đầu do co giật).
Nhức đầu nguyên phát thường không nguy hiểm, nhưng chúng rất đau và gây gián đoạn đến cuộc sống hàng ngày của bạn.
2.2. Nhức đầu thứ phát
Những trạng thái bệnh lý tiềm ẩn gây ra đau đầu thứ phát. Chúng được xem là các triệu chứng hoặc dấu hiệu của một tình trạng bệnh.
Các loại đau đầu thứ phát không nhất thiết là nguy hiểm, được chữa trị hoàn toàn bằng các phương pháp điều trị cơ bản:
- Đau đầu do mất nước.
- Đau đầu do viêm xoang.
- Đau đầu do lạm dụng thuốc.
Các dạng đau đầu thứ cấp có thể là biểu hiện của một tình trạng nghiêm trọng hoặc có thể gây nguy hiểm đến tính mạng như:
– Đau đầu cột sống: Đau đầu cột sống là một loại đau đầu cực kỳ mãnh liệt xảy ra khi dịch tủy tràn ra khỏi màng bọc tủy sống của bạn, thường xảy ra sau khi tiến hành chọc tủy sống.
Phần lớn trường hợp đau đầu cột sống có thể tự điều trị tại nhà, tuy nhiên khi đau đầu cột sống kéo dài và không được điều trị, gây ra các biến chứng nguy hiểm đến tính mạng: tụ máu dưới màng cứng và co giật.
– Đau đầu như sấm sét: Đau đầu như sấm sét là một loại đau đầu cực kỳ gắt gao xảy ra một cách đột ngột, tương tự như âm thanh của tia sét.
Cơn đau này đạt đến mức đau cao nhất trong vòng một phút và kéo dài ít nhất năm phút. Mặc dù đôi khi cơn đau đầu như tia sét không đe dọa tính mạng, điều quan trọng là tìm sự chăm sóc y tế ngay lập tức.
Các dấu hiệu này có thể cho thấy các bệnh đau đầu nguy hiểm:
- Chấn thương đầu.
- Chảy máu trong não.
- Hội chứng co thắt mạch não có khả năng phục hồi.
- Tăng huyết áp đột ngột và nghiêm trọng.
3. Biểu hiện của các bệnh đau đầu nguy hiểm bạn nên cảnh giác
3.1. Đau đầu đột ngột, dữ dội
Đau đầu đột ngột, nghiêm trọng, xuất hiện lần đầu hoặc gần đây là dấu hiệu của sự thay đổi nội bộ trong não như chảy máu đột ngột bên trong não hoặc dưới màng não, tắc nghẽn trong dây thần kinh não, hoặc sưng phù trong não.
3.2. Đau đầu nghiêm trọng một bên kèm nôn mửa và chảy nước mắt
Điều này là dấu hiệu của chứng đau nửa đầu tái phát. Tương tự như chứng đau nửa đầu, nó được kích hoạt bởi một số loại thực phẩm, hoạt động thể chất và thay đổi nhiệt độ.
Loại đau đầu trong các bệnh đau đầu nguy hiểm này đi kèm với triệu chứng buồn nôn, nôn mửa và chảy nước mắt…
3.3. Đau đầu có cảm giác tê
Cảm giác tê ở bất kỳ vùng nào của cơ thể kèm theo đau đầu cho thấy có sự sưng phù ở một vùng trong não, gây rối hoạt động bình thường của một phần cơ thể.
3.4. Đau đầu nghiêm trọng + cứng cổ
Đây là triệu chứng đặc trưng của xuất huyết não, trong đó có một vùng của động mạch bị phình ra hoặc một điểm yếu trong động mạch bị vỡ, gây ra sự chảy máu trong não.
Máu kích thích màng não – màng bọc quanh não và tủy sống, gây cứng cổ. Đây là tình trạng y tế cấp cứu, nhưng nếu được chẩn đoán kịp thời các bệnh đau đầu nguy hiểm, được điều trị sẽ hồi phục bình thường.
3.5. Đau đầu có thêm đau cổ và mặt
Loại đau đầu như vậy là dấu hiệu của chứng đau nửa đầu. Ngoài ra đây có thể là do đau dây thần kinh số 5 gây ra đau ở đầu và mặt.
Nếu đau đầu đi kèm với cảm giác đau buốt nghiêm trọng, đổ mồ hôi và tê mặt, có thể chỉ ra rối loạn chức năng tự chủ – là sự rối loạn trong việc kiểm soát hoạt động vô thức và điều chỉnh nhịp tim, tiêu hóa, hô hấp, phản ứng của con người, tiểu tiện…
3.6. Đau đầu, nôn, buồn nôn, nhạy cảm với ánh sáng và âm thanh
Nếu cơn đau đã kéo dài trong vài tháng hoặc vài năm, đó chủ yếu là do chứng đau nửa đầu.
Nếu vấn đề này vừa mới bắt đầu, hãy đi khám để bác sĩ kiểm tra. Đôi khi có những rối loạn nghiêm trọng gây ra đau đầu giống như chứng đau nửa đầu.
3.7. Đau đầu và sốt
Nhức đầu kèm theo sốt, trừ khi nó là do cảm cúm, là một dấu hiệu cần được xem xét nghiêm túc.
Đau đầu đi kèm với sốt và giảm cân chỉ ra một phần của não có thể không hoạt động đúng, đòi hỏi chẩn đoán khẩn cấp ngay lập tức để tránh các bệnh đau đầu nguy hiểm.
3.8. Đau đầu kèm các vấn đề liên quan đến thị lực
Đau đầu kèm các vấn đề về thị lực là biểu hiện của việc dây thần kinh từ mắt đến não bị chèn ép, gây tăng áp lực trong mắt hoặc trong đầu.
Điều này là dấu hiệu của hội chứng tăng áp lực nội sọ, một tình trạng phổ biến ở phụ nữ lớn tuổi hoặc có thể do sưng hoặc khối u, nhiễm trùng hoặc viêm trong não.
4. Điểm khác nhau giữa đau đầu và đau nửa đầu
Chứng đau nửa đầu là một dạng rối loạn đau đầu nguyên phát. Đây là một tình trạng thần kinh phổ biến có nhiều triệu chứng, trong đó cơn đau nhói ở một bên đầu là triệu chứng chính.
Chứng đau nửa đầu trở nên khó chịu hơn khi gặp hoạt động thể chất, ánh sáng, âm thanh hoặc mùi. Thời gian kéo dài của chúng thường ít nhất là bốn giờ, có thể kéo dài đến vài ngày.
5. Biện pháp phòng tránh bị đau đầu
Một yếu tố quan trọng trong việc ngăn ngừa đau đầu là tìm hiểu nguyên nhân gây ra chúng. Mỗi người có những yếu tố kích hoạt cụ thể riêng, điều làm cho nguyên nhân gây đau đầu của bạn có thể không gây vấn đề cho người khác.
Sau khi xác định được những yếu tố kích hoạt đó, bạn có thể tránh hoặc giảm tối đa chúng. Ví dụ bạn nhận thấy mùi hương mạnh gây khó chịu cho bạn.
Tránh sử dụng nước hoa và các sản phẩm có mùi thơm tạo ra sự khác biệt đáng kể đối với số lượng cơn đau đầu bạn gặp phải.
Những nguyên nhân phổ biến khác như thức ăn khó tiêu, thiếu ngủ và tư thế xấu cũng có tác động tương tự.
Không phải ai cũng tránh được những yếu tố kích hoạt này hoặc xác định chính xác chúng. Trong những trường hợp như vậy, nên tìm một chuyên gia đau đầu với một phương pháp đa ngành cá nhân hóa để xử lý các bệnh đau đầu nguy hiểm.
6. Cách điều trị đau đầu tại nhà
Với những trường hợp đau đầu không liên quan đến bệnh lý, không nằm trong các bệnh đau đầu nguy hiểm, bạn có thể tự điều trị tại nhà bằng một số phương pháp sau đây:
- Nghỉ ngơi và thư giãn tinh thần, giảm căng thẳng bằng cách áp dụng nhiệt lên cơ vai và cổ.
- Đảm bảo uống đủ nước, khoảng 1.5 – 2 lít mỗi ngày.
- Làm thể dục đều đặn.
- Sử dụng đá lạnh để giảm đau hoặc mát-xa các huyệt đạo như thái dương, vùng cổ gáy.
- Hạn chế uống rượu, bia, cà phê và không hút thuốc lá.
- Ưu tiên ăn uống lành mạnh, bao gồm nhiều rau xanh, củ quả để bổ sung chất xơ, vitamin và khoáng chất vào cơ thể.
Kết luận
Các cơn đau đầu không xảy ra thường xuyên, không kéo dài và không gây nguy hiểm đến tính mạng, vì vậy mọi người thường không đặc biệt quan tâm.
Chỉ khi tình trạng trở nên nghiêm trọng, ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày, người bệnh mới bắt đầu tìm kiếm phương pháp điều trị các bệnh đau đầu nguy hiểm.
Do đó quan trọng là bạn phải chú ý đến những dấu hiệu đau đầu không bình thường để có thể chẩn đoán nguyên nhân và áp dụng biện pháp điều trị các bệnh đau đầu nguy hiểm tốt nhất.
