Tình trạng táo bón xảy ra với trẻ ở bất kỳ giai đoạn phát triển nào. Trẻ khi bắt đầu ăn dặm thường gặp phải tình trạng này nhiều hơn. Vậy lý do tại sao trẻ ăn dặm bị táo bón và làm thế nào để cha mẹ cải thiện tình trạng này cho trẻ? Hãy tham khảo bài viết sau đây của phaideponline.net nhé.
1. Nguyên nhân dẫn đến trẻ ăn dặm bị táo bón
Nguyên nhân chính gây ra tình trạng táo bón khi cho trẻ ăn dặm đến từ khẩu phần ăn hàng ngày của trẻ.
Dưới đây là những lý do trẻ ăn dặm bị táo bón thường gặp được mẹ cần lưu ý:
- Bắt đầu cho bé ăn dặm quá sớm: Điều này làm cho hệ tiêu hóa của trẻ chưa kịp thích nghi với thực phẩm mới, gây kích ứng hoặc rối loạn chức năng.
- Trẻ uống ít sữa mẹ: Nếu bé uống ít sữa hoặc không có chế độ ăn uống phù hợp, dẫn đến thiếu nước và gây táo bón.
- Trẻ chưa uống đủ nước: Dù bé được uống sữa và có thực đơn ăn dặm tốt, nhưng nếu bé chỉ uống ít nước, điều này khiến bé dễ bị táo bón do nhu cầu nước của bé ngày càng tăng.
1.1. Dấu hiệu bé bị táo bón
Khi bé có dấu hiệu đi ngoài ít hơn so với thường ngày, mẹ cần quan tâm đến những biểu hiện sau đây để xác định trẻ ăn dặm bị táo bón hay không:
- Số lần đi ngoài của bé ít hơn bình thường (dưới 3 lần/tuần).
- Phân của bé cứng và khô, thậm chí có thể hình thành thành từng viên nhỏ như phân dê.
- Bé có thể thấy khó chịu, cáu gắt, khóc hoặc kêu lên khi đi tiêu.
- Bé bị chướng bụng, khó tiêu.
1.2. Bé ăn dặm bị bón có nguy hiểm không?
Táo bón có thể gây ra những vấn đề nghiêm trọng liên quan đến sức khỏe, hệ tiêu hóa và bài tiết của trẻ. Nếu trẻ ăn dặm bị táo bón dẫn đến những ảnh hưởng như sau:
- Mất hứng thú với ăn uống, cảm thấy chán ăn và dẫn đến hệ tiêu hóa hoạt động kém hiệu quả hơn.
- Tích tụ độc tố do không được đào thải ra khỏi cơ thể thông qua đại tiện.
- Trẻ sợ đau và ngại đi đại tiện, dẫn đến nhịn đại tiện và khiến triệu chứng táo bón trở nên nghiêm trọng hơn.
Nếu tình trạng táo bón của trẻ ăn dặm kéo dài mà không được xử lý kịp thời sẽ gây ra các vấn đề nghiêm trọng cho đường ruột và hậu môn của trẻ.
Những hậu quả là xuất huyết đại tràng, tắc ruột, viêm đại tràng, trĩ và nhiều bệnh lý khác liên quan đến hậu môn và trực tràng,…
2. Đồ ăn dễ gây táo bón cho bé
Phô mai và sữa
Nếu bé ăn quá nhiều phô mai và các sản phẩm từ sữa, bé có thể bị táo bón cao hơn sau 2 ngày vì đây là nhóm thực phẩm chứa nhiều chất dinh dưỡng, nhiều chất béo nhưng lại ít chất xơ, gây ra khó khăn trong việc đại tiện.
Sữa bột công thức
Sai lầm đầu tiên mà cha mẹ thường mắc phải khi bắt đầu cho bé ăn dặm là cho bé uống sữa công thức và ăn bột công thức.
Nếu sản phẩm này chứa các thành phần protein phức tạp và đường lactose, có thể gây khó tiêu đầy hơi hơn so với các sản phẩm không có chứa. Trước khi dùng cho bé, cha mẹ cần đọc kỹ thành phần của sản phẩm tránh tình trạng trẻ ăn dặm bị táo bón.
Cà rốt
Điều cần lưu ý đối với ba mẹ khi chế biến cà rốt cho trẻ bắt đầu ăn dặm là cà rốt làm phân cứng, gây ra tình trạng táo bón cho trẻ khiến cho việc đi tiêu trở nên khó khăn hơn.
Nên hạn chế cho trẻ ăn cà rốt để đảm bảo quá trình tiêu hóa diễn ra thuận lợi.
Táo
Theo các nhà khoa học, trong thành phần của quả táo có chứa protein pectin có khả năng làm cho phân cứng, dễ gây táo bón.
Khi bé bắt đầu ăn dặm, tốt nhất là ba mẹ nên hạn chế cho bé ăn quá nhiều táo để tránh tình trạng trẻ ăn dặm bị táo bón.
3. Cách phòng ngừa để trẻ ăn dặm không bị táo bón
Để giúp trẻ tránh bị táo bón khi bắt đầu ăn dặm, cha mẹ có thể thực hiện các biện pháp sau đây:
1. Xây dựng chế độ ăn dặm của trẻ khoa học
Theo ThS.BS Nguyễn Anh Duy Tùng, trong giai đoạn mới bắt đầu ăn dặm, dinh dưỡng chính của trẻ vẫn phụ thuộc phần lớn vào sữa.
Các loại thực phẩm khác chỉ đóng vai trò giúp bé làm quen với thức ăn đặc biệt hơn mà thôi.
Bố mẹ nên cho bé ăn một bữa ăn dặm mỗi ngày để giúp trẻ làm quen với chế độ ăn mới. Sau khi bé đã quen với ăn dặm, bố mẹ dần tăng số lần ăn dặm cho bé.
2. Thêm thực phẩm giàu chất xơ
Lựa chọn thực phẩm cho trẻ trong giai đoạn ăn dặm cần được quan tâm và chọn lọc kỹ càng để đảm bảo cung cấp đủ các chất dinh dưỡng cần thiết.
Tránh cho trẻ ăn quá nhiều đạm vì đây là loại chất khó tiêu hóa, thay vào đó nên bổ sung thêm các loại thực phẩm giàu chất xơ như rau bó xôi, xà lách, cải thìa, lê, táo, bơ, cà rốt, củ cải đường, đậu xanh và yến mạch vào chế độ ăn dặm của bé.
3. Xoa bụng thường xuyên
Bố mẹ thường xuyên massage bụng cho bé để kích thích hoạt động của hệ tiêu hóa và ngăn ngừa táo bón.
Có thể tham khảo các bài tập massage bụng chống táo bón trên các chuyên trang y tế uy tín hoặc từ các bác sĩ chuyên khoa, ví dụ như massage bụng theo chiều kim đồng hồ, massage từ trên xuống dưới, hoặc massage kết hợp xoa và miết bụng.
Điều này sẽ giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa thức ăn của bé, hỗ trợ ruột của bé hoạt động tốt hơn.
4. Tăng cường vận động
Để hệ tiêu hóa của trẻ hoạt động tốt hơn, vận động thường xuyên rất quan trọng. Bố mẹ cho bé tham gia các hoạt động vận động nhẹ nhàng như duỗi tay chân, tập đạp xe, hay đuổi theo các đồ chơi có thể di chuyển như ô tô, quay vòng…
Bên cạnh đó, tìm hiểu thêm các bài tập vận động phù hợp với lứa tuổi của bé để giúp kích thích hệ tiêu hóa của bé hoạt động tốt hơn, tránh tình trạng trẻ ăn dặm bị táo bón.
5. Uống đủ nước
Để tránh trẻ ăn dặm bị táo bón, bố mẹ cần đảm bảo cho bé được bổ sung đủ nước mỗi ngày, bên cạnh việc cho bé bú sữa mẹ hoặc uống sữa công thức.
Uống đủ nước làm mềm phân, giúp bé đi đại tiện dễ dàng hơn, ngăn ngừa tình trạng táo bón.
6. Chọn loại sữa phù hợp với cách pha đúng tỷ lệ
Để trẻ không bị táo bón khi ăn dặm, bố mẹ cần chọn loại sữa phù hợp với độ tuổi, nên chọn sữa có chứa chất xơ để tăng cường hệ tiêu hóa.
Cần pha sữa đúng tỉ lệ khuyến cáo của nhà sản xuất, không quá đặc hoặc quá lỏng để tránh trẻ ăn dặm bị táo bón hoặc tiêu chảy cho bé.
7. Tập thói quen đi vệ sinh hằng ngày cho bé
Các bậc cha mẹ cần rèn cho bé thói quen đi vệ sinh vào những thời điểm cố định trong ngày. Điều này giúp hệ tiêu hóa của bé hoạt động ổn định, tạo ra phản xạ đi vệ sinh đúng giờ.
Nhờ đó việc loại bỏ độc tố ra khỏi cơ thể của bé cũng hiệu quả hơn, tránh tình trạng trẻ ăn dặm bị táo bón.
4. Một số cách điều trị táo bón ở trẻ ăn dặm
Điều chỉnh chế độ ăn uống
Điều chỉnh chế độ ăn dặm của trẻ rất cần thiết khi trẻ bị táo bón. Thay đổi thực đơn bằng cách bổ sung nhiều loại thực phẩm giàu chất xơ và khoáng chất, giúp tăng cường chức năng tiêu hóa của trẻ.
Hơn nữa đừng quên cho trẻ uống đủ nước để đảm bảo quá trình đào thải phân ra ngoài diễn ra suôn sẻ hơn.
Massage bụng của trẻ
Một số mẹ áp dụng massage bụng cho trẻ khi trẻ ăn dặm bị táo bón. Phương pháp massage này là sử dụng ba ngón tay giữa để ấn nhẹ và thực hiện các động tác tròn xung quanh vùng rốn của trẻ trong khoảng 3 phút.
Thực hiện massage bụng định kỳ làm giảm các triệu chứng bụng căng, khó tiêu, làm mềm thức ăn, giúp việc di chuyển chất thải xuống hậu môn dễ dàng hơn để đào thải ra ngoài.
Ngâm hậu môn vào nước ấm
Nếu trẻ bị táo bón và gặp khó khăn khi đi đại tiện, mẹ có thể thử ngâm hậu môn của bé vào nước ấm trong khoảng thời gian từ 5 – 10 phút để giúp bé dễ dàng đẩy phân ra ngoài.
Phương pháp điều trị trẻ ăn dặm bị táo bón này giúp giãn cơ vòng hậu môn, đồng thời giảm đau, giảm khó chịu cho bé. Ngoài ra phương pháp này cũng rất hiệu quả đối với trẻ biếng ăn, quấy khóc khi đi đại tiện.
Lời kết
Để tránh và cải thiện tình trạng trẻ ăn dặm bị táo bón, cha mẹ cần xây dựng chế độ ăn và cách chăm sóc bé một cách khoa học.
Biện pháp phòng ngừa tốt nhất để trẻ không bị táo bón khi ăn dặm là đảm bảo cho trẻ một chế độ dinh dưỡng cân đối, lành mạnh, đầy đủ chất dinh dưỡng và nước uống.
