Ho đờm là một triệu chứng phổ biến ở hầu hết các trẻ nhỏ. Tình trạng này gây trở ngại cho việc hô hấp của trẻ, khiến cho trẻ cảm thấy không thoải mái, khóc đêm và khó ngủ.
Một phương pháp điều trị ho đờm mà nhiều chuyên gia khuyên dùng là vỗ long đờm. Hãy theo dõi bài viết của phaideponline.net để biết những lưu ý quan trọng khi thực hiện vỗ rung long đờm tại nhà cho trẻ.
1. Lưu ý về cách vỗ đờm cho trẻ tại nhà
1.1. Đặt trẻ nằm nghiêng, không gối đầu
Đầu tiên, bạn cần đặt bé nằm nghiêng về phía trái / phải, đặt một tấm khăn lót dưới mông bé sao cho mông bé tạo thành một góc 15 độ với mặt phẳng.
Trong quá trình này, bạn cần đặt mông bé cao hơn so với đầu để giúp lưu thông đờm tốt hơn.
Bạn cũng nên đặt tấm khăn mỏng bên cạnh mặt bé (để hứng đờm dãi cho bé, tránh bẩn chăn mền).
1.2. Vỗ đờm sau lưng vào vị trí 2 bên phổi
Mục đích chính của phương pháp vỗ long đờm cho trẻ sơ sinh là đẩy đờm theo hướng từ sâu trong các phế nang ra ngoài.
Để đạt được mục tiêu này, xác định vị trí và thứ tự vỗ rung long đờm cho bé rất quan trọng, ảnh hưởng đến hiệu quả của phương pháp.
Xác định vị trí phổi của trẻ như sau:
- Đỉnh phổi: nằm ở vị trí dưới gáy cổ trẻ.
- Rốn phổi: nằm ở giữa hai bả vai bé.
- Đáy phổi: nằm ở vị trí xương sườn của trẻ.
Thứ tự vỗ long đờm là vỗ theo chiều từ trên xuống dưới.
Sau khi xác định vị trí của phổi, bắt đầu vỗ long đờm phía sau lưng bé, bắt đầu từ đáy phổi và di chuyển từ dưới lên trên.
Thực hiện theo thứ tự như vậy nhằm đẩy đờm từ đáy phổi lên hướng rốn phổi, giúp đờm từ các tiểu phế nang di chuyển ra các phế nang lớn hơn để được đào thải ra ngoài.
1.3. Khom tay khi vỗ – không vỗ thẳng bàn tay
Để đảm bảo an toàn không gây đau cho trẻ, chú ý đến lực vỗ cũng quan trọng trong quá trình vỗ long đờm. Áp dụng lực quá mạnh gây đau, ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng của trẻ.
Để tránh những tác động không mong muốn, người thực hiện nên giữ tay thật chặt, sử dụng lực từ cổ tay để vỗ, thay vì lực từ cánh tay. Khi vỗ long đờm, chúng ta cần tạo ra âm thanh “bộp bộp” để đảm bảo vỗ đúng chỗ.
Muốn giảm áp lực từ cánh tay lên cơ thể non yếu của trẻ, người thực hiện nên khom tay lại để giảm diện tích tiếp xúc giữa tay và lưng của trẻ.
1.4. Vỗ liên tục thời gian 3 – 5 phút
Cần tiến hành vỗ liên tục trong khoảng thời gian từ 3 đến 5 phút trên cả hai bên của phổi.
Thời gian vỗ long đờm như vậy sẽ tạo đủ áp lực để giúp đờm tách khỏi các phế nang, được đẩy ra bên ngoài.
1.5. Giúp trẻ ho, tống đờm ra ngoài
Sau khi vỗ long đờm, cần áp dụng các biện pháp hỗ trợ để đẩy đờm ra ngoài vì cơ hô hấp của trẻ sơ sinh còn yếu, khó ho mạnh để tống đờm ra ngoài như người lớn.
Nếu không thực hiện bước này, đờm sẽ ứ đọng trong phổi, sức khỏe của bé không được cải thiện.
2. Một số biện pháp giúp đẩy đờm ra ngoài
2.1. Kích thích phản xạ ho của bé
Cách kích thích phản xạ ho của trẻ được thực hiện như sau:
- Đặt bé nằm hoặc bế bé hơi nghiêng sang một bên để tránh bé bị sặc khi tống đờm ra ngoài.
- Sử dụng ngón tay để di chuyển nhẹ nhàng tại điểm hõm trên cổ bé. Mẹ nên xác định vị trí này bằng cách thực hiện trên chính mình trước đó, cảm nhận một cảm giác ngứa họng, muốn ho.
Lưu ý rằng cần dùng cả ngón tay thay vì đầu ngón tay để tránh gây đau đớn cho bé.
2.2. Kích thích gốc lưỡi
Cách vỗ long đờm này kích thích gốc lưỡi của trẻ bằng gạc rơ lưỡi. Đầu tiên bạn cần chuẩn bị một miếng gạc rơ lưỡi, thực hiện đưa gạc rơ lưỡi sâu vào miệng trẻ (giống như cách chúng ta làm khi kiểm tra họng). Trong quá trình này, trẻ có thể ho, khóc là phản ứng bình giúp đẩy đờm ra dễ dàng hơn.
2.3. Nhỏ mũi
Nhỏ nước muối sinh lý vào mũi của trẻ giúp làm ẩm, làm dịu niêm mạc mũi, giúp lỏng và đẩy dịch viêm trong mũi ra ngoài một cách dễ dàng hơn.
Để thực hiện cách này, bạn đặt trẻ nằm nghiêng về một bên và sử dụng một lọ nước muối sinh lý NaCl 0,9% với đầu tròn, không sắc nhọn để tránh làm tổn thương niêm mạc mũi của bé.
Từ từ nhỏ 1 – 2 giọt vào cánh mũi trên của bé để nước mũi chảy ra trong khoảng 30 giây.
2.4. Hút mũi
Hút mũi cho bé là một cách giúp loại bỏ đờm nhầy một cách nhanh chóng, giúp đường thở của bé thông thoáng hơn.
Cách thực hiện như sau:
- Mẹ cầm dụng cụ hút mũi cầm tay, đưa đầu hút vào mũi của bé.
- Sử dụng bơm tay để loại bỏ chất nhầy.
- Khi bơm, mẹ cần chú ý tốc độ bơm nhẹ nhàng, không quá mạnh và nhanh, tránh làm bé cảm thấy sợ hãi. Nếu sử dụng máy hút mũi điện, mẹ chỉ cần đưa đầu hút vào mũi và nhấn công tắc, máy sẽ hút sạch chất nhầy cho bé mà không gây đau đớn.
- Dùng tăm bông hoặc giấy mềm khô để lau đi đờm đặc, chất nhầy còn sót lại.
2.5. Lưu ý khi nhỏ và hút mũi
Một số lưu ý cần nhớ khi thực hiện nhỏ và hút mũi cho trẻ như sau:
– Đầu tiên chọn mua máy hút mũi của các thương hiệu đáng tin cậy, sản phẩm được cam kết về chất liệu sản xuất, công nghệ hoạt động, đảm bảo tiêu chuẩn về an toàn vệ sinh, không gây ảnh hưởng đến niêm mạc mũi của trẻ sơ sinh.
– Nên tránh sử dụng các dụng cụ hút mũi có đầu quá nhọn hoặc có góc cạnh để tránh gây tổn thương niêm mạc của em bé.
– Trước khi hút đờm cho trẻ, người lớn cần đảm bảo vệ sinh tay sạch bằng xà phòng hoặc dung dịch khử trùng để tránh nhiễm trùng. Sau khi hút đờm, cha mẹ cần vệ sinh dụng cụ hút đờm ngay lập tức để bảo vệ trẻ tránh khỏi nhiễm khuẩn.
– Kiểm tra lực hút của máy trước khi hút đờm cho trẻ.
– Không nên hút đờm hoặc dịch mũi quá 2 lần trong một ngày để tránh tổn thương niêm mạc mũi của trẻ.
– Nếu sau 3 ngày mà bé không có dấu hiệu cải thiện, cha mẹ nên đưa trẻ đến bác sĩ chuyên khoa ngay, bởi có thể bé đang mắc các bệnh nguy hiểm như viêm phổi, viêm phế quản.
– Khi muốn hút mũi cho bé, nên chọn thời điểm khi bé đói hoặc khoảng 2 tiếng sau khi bé bú. Tránh hút mũi khi bé đang ngủ hoặc quấy khóc, điều này gây ra nguy hiểm cho bé.
3. Tăng cường sức khỏe đường hô hấp cho trẻ tại nhà
Dưới đây là những cách tăng cường sức khỏe hệ thống hô hấp cho bé tại nhà:
Cho trẻ uống nhiều nước
Để chăm sóc sức khỏe đường tiêu hóa của trẻ, có thể áp dụng những phương pháp sau:
- Cho trẻ bú nhiều lần trong ngày và uống đủ nước. Điều này làm loãng đờm, giảm tắc nghẽn, cũng như ngăn ngừa tình trạng mất nước. Bạn nên đảm bảo con bạn uống từ 8 đến 10 cốc nước ấm mỗi ngày.
- Nếu trẻ đang được cho bú mẹ, hãy tăng số lần bú trong ngày. Sữa mẹ chứa các vitamin, khoáng chất quan trọng giúp bé khỏe mạnh. Đồng thời trong sữa mẹ còn chứa các kháng thể giúp tăng cường hệ miễn dịch, chống lại sự xâm nhập của vi khuẩn.
Nhỏ dịch tiết cho bé 4 – 5 lần/ngày
Mỗi lần chỉ cần nhỏ 1 – 2 giọt vào mỗi bên mũi để làm ẩm mũi bé, giúp đào thải dịch tiết dễ dàng hơn. Cần lưu ý đặt bé nằm nghiêng sang một bên để tránh bị tràn dịch ra ngoài.
Bổ sung Vitamin C cho bé
Nước ép từ các loại trái cây như nam việt quất, cam và chanh chứa nhiều vitamin C, có tác dụng quan trọng trong hỗ trợ hệ miễn dịch, ngăn ngừa các bệnh cảm cúm thường gặp ở trẻ.
Dùng máy tạo độ ẩm phun sương
Sử dụng máy phun sương tạo độ ẩm trong phòng cho bé để cung cấp thêm độ ẩm cho không khí, đặc biệt là trong thời tiết khô hanh.
Máy phun sương còn có khả năng lọc không khí, bảo vệ đường hô hấp của trẻ luôn được khỏe mạnh. Máy phun sương loại bỏ các hạt bụi, các tạp chất trong không khí, giúp cho không khí trong phòng luôn sạch sẽ trong lành, giảm thiểu nguy cơ mắc các bệnh về đường hô hấp như cảm cúm, viêm họng, ho đờm,…
Tắm bằng nước gừng giã hoặc tinh dầu tràm
Dùng gừng hoặc tinh dầu tràm tắm cho bé để giúp bảo vệ cơ thể bé khỏi các bệnh lạnh và cảm cúm.
Hoặc dùng tinh dầu tràm để massage ngực, lòng bàn chân cho bé. Điều này không chỉ giúp giữ ấm cơ thể bé mà còn tăng cường lưu thông khí huyết, cung cấp máu nuôi dưỡng cho phổi, cải thiện sức khỏe đường hô hấp của bé.
Pha muối Epsom vào nước tắm
Muối Epsom khi được thêm vào nước tắm có tác dụng giảm sự co thắt của các ống phế quản, loại bỏ độc tố khỏi cơ thể.
Hít hơi muối Epsom cũng giúp làm sạch đường hô hấp.
Mật ong
Mật ong không chỉ có tính chất chống viêm mà còn có khả năng kháng khuẩn. Sử dụng mật ong làm giảm tình trạng viêm niêm mạc, giảm thiểu cơn ho.
Thêm mật ong vào nước ấm cũng giúp giảm tắc nghẽn đường hô hấp đáng kể, tránh không phải vỗ long đờm cho trẻ.
Thảo dược thiên nhiên
Để giải quyết tình trạng nghẹt mũi và ho đờm của bé nên dùng các loại siro tự nhiên được làm từ các thảo dược như siro húng quế, quất và mật ong… Cần lưu ý phương pháp này chỉ nên áp dụng cho trẻ em từ 6 tháng trở lên.
Tinh dầu
Có thể dùng nhiều loại tinh dầu khác nhau để pha chế chất nhầy, giúp bé dễ thở hơn. Trừ khi có hướng dẫn cụ thể từ chuyên gia chăm sóc sức khỏe hoặc chuyên gia thảo dược có trình độ, bé không nên ăn những thứ này.
Cho dầu khuynh diệp hoặc bạc hà vào máy tạo độ ẩm tạo ra hương thơm dịu mát, giúp cải thiện tình trạng nghẹt mũi của bé.
Lời kết
Để bảo vệ sức khỏe đường hô hấp của bé khỏi các tác nhân xấu từ môi trường, nâng cao sức khỏe là điều rất cần thiết. Các biện pháp như vỗ long đờm, sử dụng máy hút mũi, máy tạo độ ẩm không khí, thêm các chất ẩm như gừng, dầu tràm vào nước tắm giúp bé tránh khỏi các bệnh lạnh. Bổ sung vitamin C cũng là một cách hiệu quả để tăng cường sức khỏe cho cơ thể bé, giúp bé đẩy lùi các bệnh.
